Plagiaat

Gepikt van De Standaard, met wat hulp van Steven Johnson:

Moeten we onze kinderen afschermen van boeken? En als we ze toch in huis toelaten, hoe kies je dan een geschikte schrijver?

Problematisch leesgedrag

Zijn boeken educatief verantwoord of wordt ‘fout’ gedrag er juist door aangemoedigd? Het is een vraag van een miljoen, waarop intussen bijna evenveel antwoorden bestaan als er wetenschappelijk onderzoek over bestaat. “En al die onderzoeken hebben totnogtoe tegenstrijdige conclusies opgeleverd”, weet kinderrechtencommissaris Bruno Van Obbergen, die op het onderwerp gedoctoreerd heeft.

Het enige zinnige antwoord luidt dan ook dat boeken lezen zowel negatieve als positieve effecten kan hebben. En dat sommige kinderen het moeilijker hebben dan andere om het verschil tussen fictie en realiteit te maken. Maar dat is een vaststelling die je ook al voor het bestaan van boeken kon maken. “Het probleem is dat er vaak op negatieve effecten wordt gefocusd omdat deze discussie meestal in de media komt naar aanleiding van drama’s, zoals schietpartijen op scholen”, zegt Van Obbergen.

Ook verslaving aan boeken kan voor sommige kinderen een probleem zijn, maar het is zeker niet de regel. Net als in zoveel opvoedingszaken pleit Van Obbergen voor betrokkenheid en gezond verstand van de kant van de ouders.

Enkele tips

  • Je kind verbieden om te lezen, heeft weinig zin, al was het maar omdat het de kick dan ergens anders wel zal zoeken. Probeer er wel over te waken dat je kind ook voldoende andere activiteiten ontplooit, en dat het zijn dagelijkse taken niet verwaarloost. Je kan ook bepaalde regels afspreken, zoals de maximale tijd per dag die je kind met een boek mag doorbrengen.
  • Boeken zijn niet per se verslavend, maar je moet er wel alert op zijn. Als je kind zijn relaties, schoolwerk, persoonlijke verzorging, nachtrust e.d. verwaarloost omdat het alleen nog maar wilt lezen, dan is het tijd om in te grijpen. Klik hier voor een overzicht van hulporganisaties die actief zijn rond verslaving.
  • Ken je kind, en probeer in te schatten in welke mate boeken de oorzaak, dan wel de uiting zijn van bepaald gedrag. Uit onderzoek is gebleken dat kinderen die houden van Michel Vaillant, zich later vaker ontpoppen tot roekeloze chauffeurs. Maar dat bewijst nog niet dat er tussen de twee een oorzakelijk verband bestaat: misschien zouden die kinderen ook zonder boeken gevaarlijk rijgedrag ontwikkelen. Als jouw kind verslingerd is aan dergelijke boeken, kan het wel betekenen dat het een risico loopt op slecht rijgedrag. In dat geval is het een goed idee om daar een aandachtspunt in de opvoeding van te maken.
  • Focus op de positieve effecten van boeken en probeer je kind boeken te laten lezen die de gewenste vaardigheden stimuleren: fysieke vaardigheden, creatief denken, cognitie, ruimtelijk inzicht, probleemoplossend vermogen, taalvaardigheid, inleving, samenwerkend gedrag…. Gebruik de tool bij dit artikel om na te gaan welke vaardigheden je met verschillende soorten boeken kunt stimuleren.
  • Maak je je zorgen over de inhoud van bepaalde boeken? De beste tip is: lees ze zelf. Ouders zijn uiteindelijk de beste scheidsrechters om te bepalen waar de grens ligt. Een goede leidraad zijn de zogenaamde PEGI-codes (Pan-European Book Information), die door de sector zelf worden opgesteld. Ze zijn te vinden op alle strips en op de meeste romans. De codes bestaan uit een leeftijdsrating (3+, 7+, 12+, 16+ en 18+) en waarschuwingssymbolen over gevoelige of ongewenste inhoud. Meer info vind je op de site van Pegi. Je kan er ook de informatie van boeken opzoeken in een online databank. De database is ook beschikbaar als iPhone app.
  • Ook nuttig zijn de zogenaamde ‘parental controls‘: hoge schappen die ouders toelaten om de toegang tot een boek te beperken. Je kan dit doen op basis van de maximale speeltijd of op basis van de PEGI-rating.

Vervang ‘boek’ door ‘film’ en je kan het opnieuw lezen. Het punt is: de vraag of games schadelijk zijn of niet, is compleet onzinnig. Hopelijk stopt die discussie nu eens eindelijk.